Merak ve hevesle beklenen Black Friday nedir?
Black Friday nedir? Black friday, yani “Kara Cuma” Amerika Birleşik Devletleri’nde Şükran Günü’nden sonra gelen ilk cuma günü olarak kabul edilir. Bu gün, 1932‘den bu yana Noel alışveriş sezonunun başlangıcı olarak kabul edilir. Bu yıla kadar herhangi bir isme sahip olmayan bu güne 1961 yılından sonra Black Friday, yani Kara Cuma ismi verilmiştir.
Özel indirim gününde mağazalar yıl boyunca yapmadıkları kadar büyük indirimler yaparlar. Tüm dükkanlar erkenden açılır ve geç kapanır. İnsanların bir kısmı Şükran Günü ile hafta sonu tatilini birleştirerek daha fazla alışveriş yapar. Bu tarz günler genellikle ekonomiyi canlı tutmak adına uydurulmuştur. Ama Black Friday (Kara Cuma) Amerikan kültüründe çok önemli bir yer edinmiştir. Amerika Birleşik Devletleri yanı sıra, Avrupa’dan Asya’ya, Afrika’dan Avustralya kıtasına kadar bu indirim günü bir çok dünya ülkesinde benimsenmiş ve uygulanmıştır.
Özellikle geçtiğimiz pandemi senesinde Amazon, Aliexpress gibi büyük alışveriş siteleri Black Friday günlerinde büyük çapta indirimler yapmıştır. İnsanların büyük bir kısmı dükkanlara gitmek yerine online alışveriş sitelerini tercih etmiştir.
Peki Neden Black (Kara) ismi kullanılıyor?
Aslına bakarsak bu konu hakkında çok net bir bilgiye sahip değiliz. Amerika’da insanların senelerdir kendi aralarında konuştuğu ve tartıştığı tarihsel bir konu bu. Ancak toplumda genel olarak kabul gören ciddi teoriler de mevcut. Bunlardan biri; ülkedeki dükkanların o gün güneş doğmadan çok erkenden açılması ve güneş batmadan kapanmaması. Bununla birlikte alışveriş yapılan yerlerde yaşanan yoğun araç ve insan trafiğinden dolayı günlük hayatı olumsuz etkilediği için bugüne ‘Kara Cuma’ denmeye başladığıdır. Bu tabirin ilk kez Philadelphia şehrinde kullanıldığı tahmin ediliyor.
Diğer bir teori ise; 24 Eylül 1869 tarihinde Wallstreet’te çalışan iki iş adamı Jim Fisk ve Jay Gould’un neden olduğu eski bir borsa krizine kadar uzanıyor. İki iş adamı, borsadaki değerini arttırmak için Amerika Birleşik Devletlerinden satın alabildikleri kadar altını alıyor. Ve borsada bir panik dalgası yaratıyor. Bu değişim bir anda birçok ABD vatandaşını ekonomik bir buhrana sürüklüyor. Yaşanan bu derin ekonomik kriz sonrasında ise gazetelerde ülkenin içinde bulunduğu bu durumu özetlemek adına “Black Friday” ismi kullanılıyor. Ve de bu isim günümüze kadar geliyor.
Bir sonraki teori ise; 1800’lerin sonuna yaklaşırken, bazı mağazaların şükran gününden sonraki cuma gün indirim yapmasıyla başlıyor. Daha sonra bu indirimler her yıl düzenli bir şekilde yapılmaya devam ediyor ve 1920’lerde geleneksel bir hâle gelmeye başlıyor. 1961 senesinde ise çokta hoş olmayan şiddet görüntülerine sahne olan Şükran Günü sonrası indirimi, Black Friday (Kara Cuma) olarak polis memurları tarafından kullanılmaya başlıyor. Polis memurlarının kendi aralarında uydurduğu bu kelime günümüze kadar yaşatılıyor.
Black Friday ile Elde Edilen Ekonomik Hacim
Black Friday, dünyanın her yerinde “indirim günü” olarak bilindiği için bu günler hem şirketler hem de müşteriler için tam anlamıyla büyük fırsat günleridir. Şirketlerin elinde kalan malları bu çılgın günlerde nispeten ucuza da olsa satıyor olması, hem şirketlerin hem de müşterilerin yararına bir durumdur.
Bu çılgın indirim günlerinde başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere alım gücünün yüksek olduğu batı ülkelerinde toplamda yüz milyarlarca doların pazar hacmine girip çıktığı belirtiliyor. Örnek vermek gerekirse; Adobe’nin yaptığı kapsamlı araştırmaya göre pandemiden önceki sene (2019) Black Friday günlerinde sadece ABD’de harcanan toplam para 7.4 milyar dolar (82.5 milyar TL) seviyesindeydi. Türkiye’de ise 2019 yılında Kara Cuma günlerinde Bankalar Arası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre 4.7 Milyar TL kartla ödeme gerçekleştirildi.
Amerika’da Black Friday hakkında daha fazla bilgi edinmek için buraya tıklayarak videoyu izleyebilirsiniz.
Black Friday’in Sosyal Etkileri
Black Friday, Amerika Birleşik Devletleri’nde neredeyse 100 yıllık bir kültür. Bundan dolayı Black Friday günlerinin en coşkulu yaşandığı ülke hiç şüphe yok ki Amerika Birleşik Devletleri’dir. ABD’nin yanı sıra bu özel indirim günü dünyanın hemen her noktasına yayılmıştır.
Black Friday, özelikle ABD’de o kadar büyük bir alışveriş çılgınlığına neden oluyor ki, daha perşembe günü akşamından çadırını mağaza ve marketlerin önüne kurup kamp yapmaya başlayan müşteriler geceyi sokakta geçirmeyi tercih ediyor. Sabahın ilk ışıklarıyla mağazaların kapıları açıldığında ise müşterilerin bir kısmı adeta bir maraton koşucusu gibi birbiriyle yarışıyor. Ürünleri diğer müşterilerinden daha önce kapmanın ve satın almanın peşine düşüyor.
Çoğu zaman mağaza ve marketlerin stoklarında problem yaşanıyor. Bazı müşteriler bu sebepten dolayı indirimli ürünleri kendi arasında paylaşamayıp kargaşa yaratıyor. Bu durum çoğu zaman bir izdiham yaratıyor. Öyle ki 2006’dan bu yana sadece ABD’de Black Friday’e bağlı olarak 10 kişinin öldüğü ve 111 kişinin yaralandığı raporlarda belirtiliyor.
Türkiye’de Black Friday
Black Friday, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de Kasım ayının 4. Haftası (26 Kasım Cuma) başlayacak. Özellikle bazı sosyal medya kullanıcılarının “Black Friday Türkiye’de istismar ediliyor, indirimler şişiriliyor ve çoğu gerçek değil” eleştirileri yapılıyor. Buna rağmen bir çok kişinin alışveriş yapmak için cuma gününü beklediği bildiriliyor. Özellikle alışveriş merkezleri, teknoloji mağazaları ve hazır giyim markaları yayınladığı reklamlar ile yapılan indirimleri potansiyel müşterilere ulaştırmaya çalışıyor. Bunların yanı sıra tıpkı ABD’de olduğu gibi Black Friday (Kara Cuma) günlerinde online alışveriş sitelerinin pazar hacminin çok büyük olacağı tahmin ediliyor.
Black Friday (Kara Cuma), ismi sürekli bir tartışma konusu olmuştur. Bazı kesimler İslam dininde kutsal olan Cuma gününün önüne “kara” kelimesinin yakışmadığını dile getiriyorlar. Ve kullanılmasını tasvip etmediğini söyleyip tepki gösteriyorlar. Bundan dolayı Türkiye’de Black Friday (Kara Cuma) ismi yerine genellikle “Süper Cuma”, “Şahane Cuma”, “Muhteşem Cuma”, ”Bereketli Cuma” ve “Efsane Cuma” gibi isimler kullanılıyor.
2021 yılında Black Friday
Her sene olduğu gibi Kasım ayının 4. haftasındaki Cuma gününe denk gelen Black Friday günleri, 26 Kasım Cuma gününden itibaren tüm dünyada başlayacak. Özellikle pandemi atmosferinden çıkmaya başladığımız şu günlerde, geçtiğimiz sene çok görmediğimiz o uzun kuyrukları, mega indirimli ürünler için birbiriyle adeta kavga eden insanları tekrar mağazaların içinde göreceğiz gibi gözüküyor. Bunun yanı sıra şirketlerin pandemi döneminde yaşadığı ekonomik tahribatı bir nebze olsun giderme amacını taşıması, özellikle son kullanıcılar açısından bir fırsat olarak görülebilir.
Bu tarz konularda daha fazla bilgi edinmek için buraya tıklayıp yazılarımıza göz atabilirsiniz.
#efsanecuma #muhteşemcuma #karacuma #sale #abd #bereketlicuma #şahanecuma #black #AmerikaBirleşikDevletleri #indirim #friday #efsanegünler #blackfriday