Amerika’daki Önemli Görgü Kuralları Nelerdir?
Ailemiz bizi yetiştirirken içerisinde bulunduğumuz toplumun gelenek görenekleri, görgü kuralları gibi değerlerine uygun olarak yetiştirmeye ve bize bu kuralları öğretmeye çalışır. Çünkü yaşamımızı sürdürdüğümüz sosyal çevremizde, etrafımızdaki insanlarla doğru ve güçlü bir iletişim kurabilmek için görgü kurallarına hâkim olmamız gerekir. Fakat her toplumun kendine özgü görgü kuralları vardır.
Görgü kuralları dünyanın her yerinde aynı değildir. Bazı toplumlarda incelik olarak görülen bir davranış diğerlerinde kaba olarak değerlendirilip ayıplanabilir. Bu yüzden kısa-uzun süreli ya da temelli olarak bulunduğumuz toplumdan başka bir yere gidiyorsak oranın görgü kurallarına az çok aşina olmamız gerekir. Eğer sizlerin de yolu bir gün ABD’ye düşerse Amerika sınırları içerisinde benimsenmiş olan görgü kuralları hakkında bilgi sahibi olmanızı isteriz.
Amerikalılar toplum olarak görgü kurallarını oldukça önemserler ve bunlara uymaya özen gösterirler. Birbirinden farklı ırkların bir arada hoşgörü içerisinde yaşadığı bu toplumda Amerikan kültürü birçok kökenin etkisini barındırır. Buna karşın nezaket anlayışları karmaşık bir yapıda değildir, dışarıdan gelenler dahi bu kurallara uyum sağlamakta güçlük çekmezler. Bunun sebebi görgü kurallarının herkes tarafından anlaşılabilir ve alışılabilir düzeyde olmasıdır.
ABD’de başlıca görgü kurallarından birisi bahşiş bırakmaktır. Amerikalılar her zaman olmasa da çoğu zaman şoföre, garsona, kuaföre vb. hizmet aldığı kişilere bahşiş vermektedirler. Bahşiş bırakmamak Amerikalılar tarafından ayıp olarak görülmektedir. Hatta aldıkları hizmetten hiç memnun kalmadıkları halde kendilerini bahşiş bırakmak zorunda hissederler. Genel olarak aldıkları hizmet bedelinin %15-20’si kadar bahşiş bırakırlar.
Fast food merkezlerinden biri olan Amerika’da, yolunuzun fast food dükkânlarına düşmemesi imkansızdır. Bu tarz yerlerde yemekler bitirildikten sonra müşterilerin kendi masasındaki çöplerini kendilerinin atması beklenir çünkü genel olarak buralarda temizlik personeli bulunmaz. Amerikalılar bu görgü kuralıyla hem diğer çalışanlara yardımcı olmuş hem de kendinden sonra gelecek müşterilere temiz bir masa bırakmış olurlar. Amerikalıların sergilediği bu davranış “Nasıl bulmak istiyorsan öyle bırak” mottosuna uygun bir davranıştır.
Dünyanın farklı yerlerinde bir hediye alındığında hemen açılması görgüsüzlük olarak görülürken Amerikalılarda bu durum tam tersidir. Amerikalılar verdikleri hediyenin karşılarındaki kişi tarafından hemen açılmasını isterler çünkü onun tepkilerini o anda görmeyi ve teşekkür etmesini beklerler. Amerikan biri tarafından aldığınız hediyeyi hemen açmanız ve duygularınızı dile getirmeniz onu mutlu edecektir.
Amerikalılar sıcakkanlı oldukları için sizi tanımasalar bile her an sizle sohbet başlatabilirler ve aynı tavrı sizden de görmeyi beklerler. Otobüs beklerken, merdiven çıkarken, market sırasındayken ayaküstü muhabbetlere hazır olun. Konunun ne olduğunun önemi yok; sıkışık olan trafik, kötü olan hava durumu, dün oynanan önemli bir maç, yakında gerçekleşecek olan bir festival… Sizinle kısa süre olsa da bir alanı paylaşıyor olmaları onlar tarafından sohbet başlatmaya değer görülür. Her fırsatta halinizi hatırınızı sormaktan da geri durmazlar.
Tanımadığınız biriyle bir alanı paylaşıyorsanız sizinle sohbet başlatmasının yanı sıra güler yüzlü bir tavır takındığını fark edersiniz. Asansöre bindiğinizde, resepsiyona girdiğinizde, biri kapıyı sizin için tuttuğunda vb. birçok kısa süreli karşılaşmalarda mutlaka tebessüm eden yüzler ile karşılaşırsınız. Buna karşılık olarak sizin de güler yüzlü bir tutum sergilemeniz beklenir. Amerikalılar için bu bir nezaket göstergesidir.
Amerikalılar toplum içerisinde olsalar dahi yüksek sesle konuşmaya eğilimli insanlardır. Bulunduğunuz ortamda, restoranda, barda, kafede birçok muhabbete ister istemez kulak misafiri olabilirsiniz. Anılarını, bazen günlük yaşantıları hakkında anlatacaklarını, bazen de fıkralarını herkesin duyabileceği şekilde ve vücut dilini kullanarak anlatmaktan çekinmezler. Amerika’da yüksek sesle konuşmak, kalabalık ortamlarda kahkaha atmak olumsuz bir davranış olarak görülmez. Herhangi biri tarafından ters tepki almanıza neden olmaz.
Günümüzde çoğu toplumda eve ayakkabıyla girmeme kuralı benimsenmişken Amerikan toplumunda çoğunluk için bu kural geçerli değildir. Amerika’da birinin evini ziyaret ettiğinizde çoğu zaman ev sahibi tarafından girişte ayakkabılarınızı çıkarmanız beklenmez. Bu kural yaşamlarında yer ettiği için onlara göre bu durumun tuhaf bir yanı yoktur. Yine de nezaketen bu soruyu ev sahibine yöneltebilir, aldığınız cevaba göre hareket edebilirsiniz.
Yolculuk yaparken eğer taksi kullanmak isterseniz arka koltukta oturmanızda hiçbir sakınca yoktur. Bu davranışı, şoförü daha aşağıda görüp ondan size hizmet etmesini bekliyormuşsunuz gibi algılayıp kabalık olarak değerlendiren kültürler de vardır. Amerika’da ise durum böyle değildir; bir takside ön koltuğa oturursanız taksi şoförü bunu garipseyebilir. Genelde taksi şoförleri yolcuların arka koltukta oturmalarını bekler. Yolculuk boyunca özel hayatı ön planda tutmadıkça taksi şoförüyle sohbet etmeniz onu da memnun edecek, bundan rahatsızlık duymayacaktır.
Evimizde misafir ağırladığımızda yaptığımız yemeğin tuzunun, karabiberinin vb. baharatlarının az olması dile getirildiğinde bunu sorun edebiliriz. Amerikan toplumunda bu durumun dile getirilmesinde bir sorun yoktur. Örneğin, restoranda yemek yerken garsona yemeğin baharatının, sosunun yetersiz olduğunu söyleyebilir ve ek baharat, sos isteyebilirsiniz. Amerikalı şefler bunu emeklerine hakaret olarak görmezler. Onlar için bu isteklerin olumsuz bir tarafı yoktur. Hem bazı insanların damak zevkine daha baharatlı yemekler hitap edebilir. Farklı zevklere saygı duymak adına nazik bir davranıştır.
Toplum olarak en belirgin özelliklerinden biri de gayet rahat olmalarıdır. Amerikalılar kendilerini nasıl rahat hissediyorsa ona göre davranmayı öncelik edinmişlerdir. Okula, işe, gezmeye, market alışverişine; tişört, şort, eşofman altı gibi kendilerini iyi hissedecekleri kıyafetlerle gittiklerini gözlemleyebilirsiniz. Bu özellikleri sadece giyim konusuna değil okul, iş hayatı, aile ilişkileri gibi farklı alanlara da yansır. En belirgin örnek olarak iş ortamında patronlarına bey/hanım gibi unvanlarla hitap etmezler. Bu unvanları kullandıklarında da isimle hitap etmeleri istenilir. Onlar için bu bir samimiyet göstergesidir.
Çoğunluğu sıcakkanlı, dost canlısı ve konuşkan insanlardan oluşan Amerikan toplumu, bunun yanı sıra kişisel alanlarının sınırlarını da çizmeyi bilir ve bunu önemserler. Aile ve yakın arkadaşlar dışındaki kişilerle sohbet esnasında mesafenin korunması gerektiğini düşünürler. Genellikle fiziksel temastan hoşlanmazlar. Duygularını fiziksel temas yoluyla ifade etmeyi tercih etmezler. Dostane bir şekilde elinizi karşınızdaki kişinin omzuna koymanız bile bazı durumlarda onları rahatsız edebilir.
Bazı ülkelerde yanağın tek tarafıyla bazılarında ise iki tarafıyla öpüşülüp selam verilir. Amerika’da insanlar fiziksel temastan pek hoşlanmadıkları için öpüşmeyi çoğu zaman bir selamlaşma eylemi olarak görmez ve kullanmazlar. Biriyle selamlaşırken bu noktaya dikkat etmeniz karşınızdaki insan adına önemlidir. Onlar için güler yüzle verilmiş bir “Merhaba!” fazlasıyla yeterlidir.
Amerika’da dolaylı anlatım bir incelik olarak görülür. Çevrelerindeki insanlarla kurdukları iletişimde hem net bir tavır sergiler hem de kimseyi kırmadan duruma açıklık getirmeye çalışırlar. Mesela doğrudan hayır demek yerine bunun sebebini de açıklayarak dönüş yapmak onlar için bir nezaket göstergesidir. Bu tavırlarına dönüt olarak ısrarcı bir tutumla, üsteleyerek yaklaşılmasından hoşlanmazlar çünkü bu tutum karşısında isteklerinin önemsenmediğini, ona saygı duyulmadığını düşünürler.
Daha öncesinde de dile getirdiğimiz gibi her kültürde görgü kuralları farklılık gösterir. Bir toplumda doğru ve sağlıklı iletişim kurabilmek adına bu kurallara aşina olmak önemli bir noktadır. Amerikan toplumunun benimsemiş olduğu kendine özgü, çeşitli görgü kuralları üzerinde durduğumuz bu yazımız umuyoruz ki sizleri de aydınlatır ve bir gün ihtiyaç duyduğunuzda işinize yarar.
Bu tarz konularda daha fazla bilgi edinmek için buraya tıklayıp yazılarımıza göz atabilirsiniz.
#kültür #amerikadayaşam #gelenek #yaşam #amerika #görgükuralları #toplum #görgü #amerikadagörgükuralları