Özgürlükler Ülkesinde Adalet Savunucusu Olmak
Pek çok meslek Amerika Birleşik Devletleri’nde çok daha avantajlı şartlara sahiptir. Mesleklerin elde ettikleri gelir diğer ülkelere ve özellikle de Türkiye’ye kıyasla çok daha yüksektir. Yaşam standartlarının ortalamanın üstünde olması, çalışma şartlarının nispeten daha iyi olması ve alınan eğitimin açık ara çok daha kaliteli olması Amerika’yı birçok meslek için fırsat merkezi haline getirmektedir. Lisans eğitimi almak isteyenler ya da hali hazırda bir lisans programından mezun olmuş kişiler fırsat merkezi Amerika’yı sıklıkla tercih etmektedirler. Birçok kişinin hayali Amerika’da eğitim almak ya da çalışmaktır. Mühendisler, doktorlar, avukatlar ve daha birçok kişi Amerika’da çalışmanın hayalini kurmaktadır. Hayallerin gerçeğe dönüşmesi ise gerekli şartlar sağlandığında çok da zor değildir. Sistemin farklılığından kaynaklanabilecek zorluklar ise meslekler özelindedir. Bu mesleklerden biri de avukatlık.
Gerek Amerikan hukuk sisteminin farklılığı gerek Amerika’daki hukuk eğitiminin farklılığından dolayı bazı zorluklar yaşanabilmektedir. Ancak bu zorluklar zamanla aşılabilecek zorluklardır ve meslek hayatını engelleyecek boyutta değillerdir. Bu yazımızda Amerika’da popüler olan mesleklerden avukatlığı, avukatlık için alınması gereken eğitimleri ve avukatların yaşamlarını inceleyeceğiz.
Eyaletler Arası Farklılıklar
Öncelikle Amerika’da avukatlık yapmak isteyenlerin karşılaşabileceği bazı zorluklardan bahsedelim. Bunlardan ilki Amerikan hukuk sisteminin Türkiye dâhil olmak üzere birçok ülkeden farklı olmasıdır. Amerika 50 eyalet ve bunlara ek olarak federal bir başkentten oluşan 51 farklı hukuk sisteminden oluşmaktadır. Bu hukuk sistemlerinin usulleri de birbirlerinden bağımsız olarak işlemektedir. Ancak bu farklılıklara rağmen ulusal zararları olmaması açısından eyaletler kendi aralarında bu farklılıkları çözmeye çalışmaktadırlar. Bundan dolayı eyaletler arası farklılıkların belirtilmesi şartıyla Amerikan sözleşme hukukundan da bahsedilebilir. Genel kanının aksine Amerika’da eyaletler arası yapılan anlaşmalar, duruşmalar ya da davalarda hukuk kuralları bir bütün olarak işlemektedir.
Bir diğer farklılık da avukatların mesleklerini icra edebilme sınırlarıdır. Bir eyaletin barosuna kayıtlı avukat başka bir eyalette avukatlık yapma yetkisine sahip olduğu anlamına gelmemektedir. Bu sebepten dolayı kayıtlı olunan baronun bulunduğu eyalet avukat olan kişinin mesleğini yapacağı yer anlamına gelmektedir. Baro sınavına girilecek eyalet bu yüzden doğru bir şekilde seçilmelidir. Tüm bu kurallar ve sistem Türkiye’den oldukça farklı olduğundan dolayı Türkiye’de hukuk okuyup Amerika’da avukatlık yapmak isteyenler ilk başlarda oldukça zorlanacaklardır. Türkiye’de işleyen sistemden oldukça farklı olan Amerikan hukuk sistemine zaman geçtikçe alışmak zor olmayacaktır.
Avukatlık Eğitimi
Amerikan hukuk eğitimi de Türkiye ve diğer ülkelere göre oldukça farklıdır. Amerika’da avukat olmanın en genel yolu lisans programı bitirdikten sonra J.D. (Juris Doctor) olarak adlandırılan programlara kayıt olmaktır. Bu programa kabul için LSAT adı verilen sınavdan alınacak puan da önemlidir. Bunun dışında üniversitelere giriş şartlarından pek bir farkı yoktur. J.D. öncesinde bitirilen lisans programının hukuk olması gerekli değildir.
Aynı şekilde Türkiye’de bitirilen herhangi bir lisans programı da Amerika’da J.D. programına kayıt olabilmek için yeterlidir. Amerika’da avukat olabilmek için gerekli olan J.D. programı genellikle 3 yıl sürmektedir ancak oldukça pahalı programlardır. Bu programın ücretleri yıllık 50.000$’dan başlamaktadır. Ancak bu ücretler alınabilecek burslar ve okulda bulunabilecek işler ile bir miktar düşürülebilir. Amerika’daki öğrenci bursları hakkında daha fazla bilgi edinmek için buraya tıklayarak yazımıza gidebilirsiniz.
Türkiye’den hukuk bölümü mezunu olarak gidenler, LLM (Master of Laws) programlarını tercih etmektedirler. LLM yani hukuk alanında yüksek lisans programları Amerika Birleşik Devletleri dışında eğitim almış kişilerin Amerika’da avukatlık yapabilmeleri için oldukça uygun programlardır. Ancak bazı dezavantajlara sahiplerdir. Bunlardan en önemlisi J.D. mezunları 51 hukuk sisteminden herhangi birinde çalışabilirken, LLM mezunları sınırlı sayıdaki eyalette avukatlık yapma hakkına sahiplerdir. LLM mezunlarının sınava girebildiği ve en çok tercih ettiği eyaletlerin başında New York ve Kaliforniya eyaletleri gelmektedir. Wisconsin, Vermont, Washington ve Georgia eyaletleri de LLM mezunlarının tercih edebileceği eyaletler arasındadır.
Amerika ve Türkiye Arasındaki Avukatlık Eğitimi Farklılıkları
Amerika’da hukuk eğitimi ile Türkiye’deki eğitim arasında azımsanamayacak farklılıklar bulunmaktadır. Türkiye’de hukuk fakültelerindeki eğitim, dersin öğretim görevlisinin anlatımı ile tek taraflı şekilde ilerlemektedir. Derslere gitme zorunluluğu da bu yüzden bulunmamaktadır. Ancak Amerika’daki hukuk fakültelerinde Sokratik metot üzerine bir eğitim verilmektedir. Genellikle hukuk fakültesindeki dersler, öğrencilerin sorduğu soruların akademisyen tarafından konular ile birleştirilerek anlatım üzerine ilerlemektedir. Belirli bir müfredatın yanında oldukça sıkı bir vaka hukuku (caselaw) bulunmaktadır. Bu vakalar üzerine haftalık verilen ödevler derse katılım açısından oldukça önemlidir.
Akademisyen tarafından derste sorulan sorulara verilen cevaplar ders katılımı açısından önemli olduğu kadar sınavlarda da önemlidir. Çünkü genellikle sınavlardaki sorular bu “case”ler üzerinden sorulmaktadır. Bu sebepten dolayı derslere katılım Amerikan hukuk fakültelerinde oldukça önemlidir. Türkiye’deki eğitime kıyasla birçok zorluğa sahip olan Amerikan hukuk eğitimi bu zorluklara rağmen öğrencilere birçok avantaj kazandırmaktadır. Amerika’daki hukuk fakülteleri mesleki eğitim vermektedir. Bu nedenden dolayı oldukça donanımlı eğitime sahiplerdir. Mezunlar eğer iyi bir öğrencilik hayatı geçirmişlerse meslek hayatlarına oldukça avantajlı başlamaktadırlar. Amerika’daki akademisyenlerin birçoğu mesleğin içinden geldikleri içine tecrübelerini öğrencilerine rahatlıkla aktarabilmektedirler ve onlara yol gösterebilmektedirler.
Amerika’da Avukatlık Yapabilmek için Gereken Şartlar
Amerika’da alınan hukuk eğitiminden sonra, bu eğitim J.D. olur ya da LLM olur fark etmez, avukatlık yapabilmek için çalışmak istenilen eyaletin baro sınavlarına girilmelidir. Bu sınavdan geçerli puanı alabilen kişiler avukat olmaya hak kazanmaktadırlar. Ancak Türkiye dâhil yabancı ülkelerde hukuk fakültesini bitirmiş kişilerin baro sınavlarına girebilmesi için bazı ek şartlar bulunmaktadır. Bunlardan ilki LLM (Masters of Law) programının tamamlanmış olması ve sınavına girilecek baronun belirlemiş olduğu ders saatlerinin veya kredilerinin tamamlanmış olması gerekmektedir. Bunlara ek olarak bazı barolar LLM mezunlarının sınava girebilmeleri için belirli temel derslerin alınmış ve başarı ile geçilmiş olmasını şart koşabilmektedirler. Bunlar gibi nedenlerden dolayı sınavına girilecek baronun şartları önceden araştırılmalıdır.
Türkiye gibi yabancı ülkelerde hukuk mezunu kişilerin yerine getirmesi gereken bir diğer şart ise kendi ülkelerinde hukuk lisansına sahip olduklarını kanıtlamaktır. Bu belgeler kişilerin lisans mezunu olduğu ülkelerin barolarında örnek olarak Türkiye Barolar Birliği’nden talep edilebilir. Sonrasında da LLM mezuniyet belgelerinin eyalet barosuna gönderilmesi ile sınav öncesi yerine getirilmesi gereken şartlar bitmiş olacaktır.
Baro sınavı oldukça zorlu bir sınavdır. Hukuk eğitimi boyunca işlenen her konudan sorular sorulmaktadır. J.D. öğrencileri LLM öğrencilerine göre daha kapsamlı bir programa tabi oldukları için sınava daha avantajlı girmektedir ancak sınav onlar için de epey zorlayıcıdır. Bu nedenden dolayı birçok hukuk öğrencisi destek kursları almaktadırlar. Kurs ücretlerinin pahalı geldiği öğrenciler ise bu sınavlara kitaplar ile çalışmaktadırlar. Yoğun çalışma temposu gerektiren sınavda öğrencileri en çok zorlayan faktör ise süredir. Ancak düzenli çalışma ile bu zorluk da aşılacaktır.
Avukatlık Mesleğinde Yaşam Standartları
Amerika’da oldukça zorlu bir eğitim hayatından geçen avukatlar, meslek yaşamlarında ise refah seviyesi yüksek bir yaşam standardına sahip olabilmektedirler. Avukatların çalıştıkları alanlara göre ve eyaletlere göre değişse de Amerika Birleşik Devletleri’nde avukatlık yapanlar yıllık ortalama 90.000$ kazanmaktadırlar. Avukatlık yapan kişinin tecrübesi arttıkça bu rakamlar yıllık 150.000$-200.000$ arasında değişecektir. Geliri etkileyen bir başka ve belki de en önemli faktörlerden biri de avukatın ilgilendiği davadır. Ancak bu sadece kendi başına çalışan avukatlar için geçerli olmaktadır.
Hukuk bürosunda çalışan avukatlar primler hariç sabit maaş almaktadırlar. Bu maaşlar asgari ücretin çok üstünde olduğu için avukatların alım güçleri de oldukça yüksektir. Çalışma hayatları ise yine çalışılan davaya göre ya da firmaya göre stresli ve yorucu olabilmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki yorucu davaların getirisi de yüksek olacaktır. Avukatların Amerika genelinde iş bulma problemi genellikle olmamaktadır. En ufak olaylar davaya dönüşebileceği için, avukatlar kolaylıkla iş bulabilmektedirler.
Bu tarz konularda daha fazla bilgi edinmek için buraya tıklayıp yazılarımıza göz atabilirsiniz.
#LLM #51hukuksistemi #hukuk #JurisDoctor #eyaletbarosınavı #Amerikadaavukatolmak #Amerikanhukuksitemi #Sokratikmetot #caselaw