Amerika’da Şükran Günü
Tarih boyunca insanları bir araya getiren birçok olay yaşanmıştır. Aslında insanları bir araya getiren bu olaylardan çok sonrasında yaşanan olayların anılmasıdır. Pek çok farklı kültür kendi insanlarını bir araya getiren özel günlere sahiptir. Bu günlerin pek çoğu dini kültürün bir ögesi olsa da bazıları da milli kültürün ögesidir. Bunlardan en çok bilinenleri kuşkusuz Noel Bayramı’dır. Öylesine geniş kitlelere ulaşabilmiş bir bayramdır ki hiç abartısız tüm dünyada kutlanmaktadır. Şükran Günü Bayramı da bu özel günlere örnek verilebilir.
Milli kültür ögeleri ise genellikle ülkelerin veya şehirlerin bağımsızlıklarının kazanılması ya da herhangi bir savaşın yıl dönümü nedeniyle oluşmuşlardır. Din gibi küresel bir öge olmadığından dolayı bilinirlikleri yalnızca ulusal çapa ulaşabilmektedir. Buna bir istisna ise kesinlikle 4 Temmuz’dur. Bunun sebebi de Amerika Birleşik Devletleri’nin Bağımsızlık Günü olan bu 4 Temmuz oldukça iyi stratejiler ile reklamının yapılmasıdır. Bu yazımızın konusu uluslararası çapta bilinen ve sadece Amerikalıların kutladığı bir özel gün, bir bayramdır. Yazımızın konusu olan Amerikan bayramı birçoğumuzun televizyon dizilerinden veya filmlerinden hatırlayacağımız Şükran Günü Bayramı’dır.
Şükran Günü Önemi
Şükran Günü belirttiğimiz gibi ne dini kökenlere ne de ulusal, ırksal ve milli kökenlere sahiptir. Bu günün ortaya çıkışına dair farklı söylentiler bulunmaktadır. Bunlardan ilki Amerika Kıtası’na ilk yerleşen İngiliz kolonilerinden birinin açlık ve sefalet içinde yaşadığını gören Amerikan Yerlilerinin bu insanlara yardım etmesine dayanır. Koloninin yeterince ürün yetiştiremediğini ve açlıkla mücadele ettiğini gören Wampanoag kabilesi bu İngiliz kolonisi ile avlarını, yiyeceklerini, ilaçlarını ve diğer eşyalarını paylaşmışlardır. İki toplum arasındaki bu barışçıl yaşayış ile birlikte Şükran Günü’nün ortaya çıktığı rivayetlerden biridir.
Şükran Günü’ne ait bir diğer rivayet ise Amerika Birleşik Devletleri’nin bugün New England olarak da adlandırılan kuzey doğu bölgesinde ortaya çıkmıştır. Amerika’ya yerleşen ilk İngiliz kolonilerinden biri kendilerine uzunca bir süre yetecek kadar hayvan avlaması ile bu rivayet başlamaktadır. Rivayete göre yakaladıkları hayvan genellikle hindiymiş. Bu günümüzdeki Şükran Günleri’nde neden hindi yemeği yapıldığına bir kanıt oluştursa da gerçek rivayetten farklı olabilir. Rivayetin devamında yine benzer bir son ile bir Amerikan yerli grubunun İngiliz kolonisi ile kaynaşması anlatılmaktadır. Birlikte yaptıkları hasatların bereketli olması ve bu hasadın kutlanması ile ortaya çıkan şölenler gelenekselleşmiş ve bildiğimiz üzere Şükran Günü’ne evirilmiştir.
Şükran Günü kimilerine göre tanrıya teşekkür kimilerine göre ise bir yas günüdür. Birçok Amerikalı daha önce de bahsetmiş olduğumuz verimli hasatlar ve bunların paylaşımını ve de tanrıya bu nimetlerden dolayı edilen şükrü ansa da kimi Amerikalılar da bu günü İngiliz kolonilerin Amerikan yerlilerini ele geçirdikleri gün olarak nitelendirip, yerli halk için yas tutmaktadır.
İlk Resmi Kutlamalar
Şükran Günü’ne dair birçok belirsizlik devam ederken Amerikan Başkanı George Washington 1789 yılında Ulusal Şükran Günü’nü ilan ederek bu belirsizliği ortadan kaldırmaya çalışmıştır. Ancak o dönemde diğer Amerikalı yöneticilerin karşı çıkışları nedeniyle ortak bir fikir hâkim olamamıştır. Bu belirsizlik Başkan Abraham Lincoln’e kadar devam etmiş ve Lincoln tarafından düzenli bir gelenek haline getirilmesi ile belirsizlik ortadan kaldırılmıştır. Amerikan Başkanı Lincoln tarafından 1863 yılında yapılan bu düzenlemelere rağmen neredeyse 100 yıllık süreç boyunca resmi kutlamalar yapılmamıştır. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ilk resmi Şükran Günü kutlamaları 1963 yılında Başkan John F. Kennedy tarafından başlatılmıştır. Sonrasında ise her Kasım ayının son Perşembe günü resmi tatil ilan edilmiş ve Şükran Günü kutlamaları yapılmıştır.
Şükran Günü Yemekleri
Şükran Günü ilk olarak nasıl ortaya çıkması önemli olmadan neredeyse tüm Amerikalılar tarafından önem verilen bir gündür. Aileler bu özel günde bir araya gelerek tam anlamıyla ziyafet çekerler. Bu günde birlikte zaman geçirmeye özen gösteren aileler birlikte spor müsabakaları gibi etkinlikleri izleyerek veya kendi aralarında etkinlikler düzenleyerek geçirirler. Ayrıca kimi kimsesi olmayan insanlar da Şükran Günü’nde yalnız bırakılmamaktadır. Genellikle belirli bir kapalı alanın tahsisi ile evsiz ve muhtaç kimseler için Şükran Günü organizasyonları düzenlenmektedir. Birçok yardım kuruluşu ve bireysel gönüllü evsizler ve yardıma muhtaç insanlar için yemek hazırlanmasına yardım eder ve belirlenen alanlarda bu kişilere yemek dağıtımı yapılır.
Günümüzde pek çok Amerikalı için bir tatil olarak görülse de sayıları hiç de az olmayan kişiler bu günü tanrıya ve Amerika’nın kurucu babalarına teşekkür etme günü olarak da değerlendirmektedir. Özellikle dindar ailelerde verilen ziyafetler dua ile başlar ve yine dua ile bitmektedir. Hatta birçok dindar aile günün erken saatlerinde kilise ayinlerine katılarak tanrıya olan şükranlarını dile getirmektedirler.
Bir Klasik : Fırında Hindi
Ulusal çapta kutlanılan Şükran Günü’nde verilerin ziyafetlerin ve sofraların değişmez yemeği ise kesinlikle fırında yapılan hindi yemeğidir. Birçok Amerikan dizisi ve filmlerinden aşina olduğumuz şekilde Şükran Günleri’nde günün ana yemeği hindidir. Gelenek haline gelmiş hindi yemeği de tıpkı Şükran Günü gibi on yedinci yüzyıla kadar dayanmaktadır. Rivayetlerinden birinde İngiliz kolonilerin ve Amerikan yerlilerinin ortak yaptıkları hasadın bereketini kutladığından bahsetmiştik. İşte bu kutlamaya kadar kalabalık sofra kültürü dayanmaktadır. Ancak o dönemlerde hindi yemeklerde çok rastlanan bir hayvan değildi.
Hindinin Şükran Günleri’nde, Noellerde ve yılbaşı kutlamalarında ana yemek olarak tercih edilmesi aslında bir edebi eser ile başlamıştır. On dokuzuncu yüzyılın ortalarında yazar Charles Dickens’ın ve Sarah Josepha Hale’nin kaleme almış oldukları ‘Bir Noel Şarkısı’ ve ‘Northwood’ kitaplarında Şükran Günü’nde sofradaki kızarmış hindinin betimlenmesi ile hindi yemeği de bir gelenek haline gelmiş oldu. Hindinin tercih edilmesinin bir diğer nedeni de doyuruculuğundan ve de oldukça uygun fiyatlı olmasından dolayıdır. Bir hindi ile kalabalık bir aile bile rahatlıkla doyabilmektedir. Tabi bu özel günde sofradaki tek yemek hindi değildir. Sofrada hindi ile birlikte patates türevi yemekler, kızılcık sosu ve balkabağı gibi Amerikan geleneklerini yansıtan yemekler de bulunmaktadır.
Şükran Günü Töreni
Şükran Günleri yalnızca düzenlenen sofralar ile değil aynı zamanda geçit törenleri ile de geçirilmektedir. Amerika’nın sembol bölgelerinden biri olan Manhattan’da 1924 yılından beri ünlü alışveriş merkezi Macy’s tarafından düzenlenen Macy’s Şükran Günü Töreni düzenlenmektedir. Bu geçit töreni her yıl düzenlenmekte ve ulusal kanallarda yayınlanmaktadır. Geçit töreninde belirli temalara sahip şovlar, Broadway’in ünlü müzikallerinden performanslar, ünlü çizgi film karakterlerinin devasa balonları, ünlü televizyon yıldızlar ve lise bando takımları yer almaktadır. Geleneksel olarak düzenlenen Macy’s törenleri Noel Baba şamandırası ile sonlandırılmaktadır. Böylelikle Noel sezonunun da resmi olmayan başlangıç işareti de verilmiş olur. Geçit törenleri sadece Manhattan, New York’ta değil ülkenin dört bir yanında düzenlenmektedir.
Şükran Günü’nde ayrıca birçok spor etkinliği de düzenlenmektedir. Genellikle basketbol ve futbol maçları bu günde ilgi görse de diğer sporlar da düzenledikleri özel etkinlikler ile Şükran Günü’nde ilgiyi arttırmaktadır. Spor etkinliklerinin dışında birçok televizyon programı da Şükran Günü’ne özel etkinlikler düzenlemektedir.
Bu tarz konularda daha fazla bilgi edinmek için buraya tıklayıp yazılarımıza göz atabilirsiniz.